Nghiên cứu mới của Đại học Montana và các đối tác cho thấy trí tuệ nhân tạo xứng đáng lọt top 1% bài kiểm tra tiêu chuẩn về khả năng sáng tạo.
Nghiên cứu được dẫn đầu bởi Tiến sĩ Erik Guzik, trợ lý giáo sư tại Đại học Montana (University of Montana – UM). Kết quả, ChatGPT đứng Top 1% kết quả bài kiểm tra về Khả năng sáng tạo độc đáo.
Ông và các đối tác của mình đã sử dụng Bài kiểm tra Torrance về Tư duy Sáng tạo (Torrance Tests of Creative Thinking – TTCT), một công cụ nổi tiếng được sử dụng trong nhiều thập kỷ để đánh giá khả năng sáng tạo của con người.
Các nhà nghiên cứu đã gửi tám câu trả lời được tạo bởi ChatGPT sử dụng mô hình GPT-4. Đồng thời nhóm cũng gửi câu trả lời tương tự của một nhóm gồm 24 sinh viên UM tham gia các lớp tài chính cá nhân và khởi nghiệp của Guzik.
Những điểm số này được so sánh với 2.700 sinh viên đại học trên toàn quốc đã tham gia kỳ thi TTCT vào năm 2016. Tất cả các bài dự thi đều được chấm điểm bởi Dịch vụ Kiểm tra Scholastic, tổ chức không sử dụng các giải liên quan đến AI.
Kết quả: ChatGPT đã lọt vào danh sách những ứng viên ưu tú về khả năng sáng tạo. Ứng dụng AI nằm trong nhóm phần trăm hàng đầu về mức độ trôi chảy — khả năng tạo ra một lượng lớn ý tưởng — và tính độc đáo — và cả khả năng đưa ra các ý tưởng mới. Tuy nhiên Trí tuệ nhân tạo hơi trượt hạng một chút khi xếp hạng ở vị trí 97 về tính linh hoạt và khả năng tạo ra các danh mục ý tưởng mới.
“ChatGPT-4 lần đầu tiên cho thấy chúng tôi rằng nó xứng đáng đứng trong top 1% về khả năng sáng tạo độc đáo”, Guzik nói.
Ông cảm thấy hài lòng khi một số sinh viên UM của mình cũng có thành tích trong nhóm 1% hàng đầu. Tuy nhiên, ChatGTP vượt trội so với đại đa số sinh viên đại học trên toàn quốc.
Guzik đã thực hiện bài kiểm tra với AI và các học sinh của mình trong học kỳ mùa xuân. Ông đã được Christian Gilde của UM Western và Christian Byrge của Đại học Vilnius hỗ trợ trong quá trình thực hiện. Nhóm đã giới thiệu công trình nghiên cứu của mình vào tháng 5 tại Hội nghị Sáng tạo của Đại học Nam Oregon.
Ông nói: “Chúng tôi đã rất thận trọng để không trình bày quá nhiều dữ liệu tại hội nghị. Chúng tôi chỉ trình bày kết quả nhưng chúng tôi đã chia sẻ bằng chứng mạnh mẽ rằng AI dường như đang phát triển khả năng sáng tạo ngang bằng hoặc thậm chí vượt xa khả năng của con người“.
Chia sẻ tại hội nghị, Guzik cho biết ông đã hỏi ChatGPT rằng nó sẽ cho biết điều gì nếu nó hoạt động tốt trên TTCT. AI đã đưa ra một câu trả lời:
“ChatGPT cũng thừa nhận rằng nó có thể không hiểu đầy đủ về sự sáng tạo của con người, điều mà tôi tin là đúng”, ông nói. “Điều đó cũng cho thấy rằng chúng ta có thể cần các công cụ đánh giá tinh vi hơn để có thể phân biệt giữa ý tưởng do con người hay AI tạo ra”.
Ông cho biết TTCT là tài liệu độc quyền được giám sát chặt chẽ, vì vậy ChatGPT không thể “gian lận” bằng cách truy cập thông tin của các bài kiểm tra thông qua internet hoặc các cơ sở dữ liệu cộng động.
Guzik từ lâu đã quan tâm đến lĩnh vực sáng tạo. Khi còn là một học sinh lớp bảy tại thị trấn nhỏ Palmer, Massachusetts, ông đã tham gia một chương trình dành cho những học sinh năng khiếu. Tại đó đã giới thiệu anh với quá trình Giải quyết vấn đề trong tương lai được phát triển bởi Ellis Paul Torrance, nhà tâm lý học tiên phong, người cũng đã tạo ra TTCT.
Guzik cho biết vào thời điểm đó, anh yêu thích động não và cách nó khai thác trí tưởng tượng của con người, và anh vẫn tích cực với tổ chức Giải quyết vấn đề trong tương lai—thậm chí còn gặp vợ anh tại một trong các hội nghị của tổ chức này.
Guzik và nhóm của ông đã quyết định thử nghiệm tính sáng tạo của ChatGPT sau khi thử nghiệm nó trong năm qua.
“Chúng tôi đã khám phá ChatGPT và thấy rằng nó đã mang lại nhiều điều thú vị mà chúng tôi không ngờ đến”, ông ấy nói. “Một số phản hồi rất mới lạ và đáng ngạc nhiên. Đó là lúc chúng tôi quyết định thử nghiệm để xem nó thực sự sáng tạo như thế nào”.
Guzik cho biết bài kiểm tra TTCT sử dụng các gợi ý bắt chước các nhiệm vụ sáng tạo ngoài đời thực. Chẳng hạn, bạn có thể nghĩ ra cách sử dụng mới cho sản phẩm hoặc cải tiến sản phẩm này không?
“Giả sử đó là một quả bóng rổ,” ông nói. “Hãy nghĩ ra càng nhiều cách sử dụng nhất có thể. Bạn có thể ném nó vào rổ, sử dụng nó để trưng bày hoặc cắt nó ra và sử dụng nó như một cái chậu trồng cây.
Hoặc với một viên gạch, bạn có thể xây dựng mọi thứ, hoặc nó có thể được sử dụng như một cái chặn giấy. Nhưng bạn cũng có thể nghiền nát nó và biến nó thành một thứ hoàn toàn mới”.
Guzik kỳ vọng rằng ChatGPT sẽ rất giỏi trong việc tạo ra nhiều ý tưởng một cách trôi chảy, bởi vì đó là công việc của AI Tạo sinh. Và nó đã hoàn thành một cách xuất sắc với nhiều ý tưởng phù hợp, hữu ích và có giá trị trong mắt những người đánh giá.
Ông ấy càng ngạc nhiên hơn về việc nó đã tạo ra những ý tưởng độc đáo như thế nào, một dấu hiệu cho trí tưởng tượng của con người . Người đánh giá bài kiểm tra được cung cấp danh sách các câu trả lời phổ biến cho một lời nhắc —và nhận câu trả lời ngay tức khắc. Tuy nhiên, AI đã lọt vào nhóm phần trăm hàng đầu để đưa ra các phản hồi mới.
“Tại hội nghị, chúng tôi đã biết về nghiên cứu trước đây về GPT-3 đã được thực hiện cách đây một năm,” Guzik nói. “Vào thời điểm đó, ChatGPT không ghi điểm tốt như con người trong các nhiệm vụ liên quan đến tư duy sáng tạo. Giờ đây, với GPT-4 tiên tiến hơn, ChatGPT đã nằm trong top 1% tổng số phản hồi của con người.”
Với những tiến bộ của AI đang ngày càng tăng, ông hy vọng nó sẽ trở thành một công cụ quan trọng cho thế giới kinh doanh trong tương lai và là động lực mới quan trọng cho sự đổi mới của khu vực và quốc gia.
“Đối với tôi, sáng tạo là làm những điều khác biệt. Một trong những tinh thần kinh doanh mà tôi mong muốn là trở thành một doanh nhân là phải có suy nghĩ khác biệt. Vì vậy, AI có thể giúp chúng ta áp dụng thế giới tư duy sáng tạo vào kinh doanh và quá trình đổi mới, và điều đó thật sự hấp dẫn đối với tôi”, Guzik nói.
Ông cho biết Trường Cao đẳng Kinh doanh UM sẵn sàng giảng dạy về AI và kết hợp nó vào các khóa học.
“Tôi nghĩ rằng chúng ta biết AI sẽ đi cùng tương lai theo một cách nào đó. Chúng ta phải cẩn thận về cách sử dụng nó và xem xét các quy tắc và quy định cần thiết.
Nhưng các doanh nghiệp đã sử dụng nó cho nhiều nhiệm vụ sáng tạo. Xét về tinh thần kinh doanh và đổi mới trong lĩnh vực, đây sẽ là một yếu tố thay đổi cuộc chơi”, Guzik cho biết thêm.
(Theo Cary Shimek)
