Việc lấy máu gần như không thay đổi trong nhiều thập kỷ. Hiện tại, quy trình này vẫn giống như cách đây 50 năm. Tuy nhiên, quy trình đó có thể sắp có một sự đổi mới hiện đại. Nhiều hệ thống y tế trên khắp nước Mỹ — bao gồm Northwestern Medicine — đang chuẩn bị thử nghiệm một phương pháp mới: sử dụng robot lấy máu.
Northwestern nằm trong số các hệ thống y tế tham gia thử nghiệm lâm sàng một thiết bị tự động hóa quá trình lấy máu. Cả Northwestern và công ty đứng sau thiết bị này đều cho rằng nó có tiềm năng giúp quá trình lấy máu hiệu quả hơn, đồng thời hỗ trợ các hệ thống y tế đối phó với tình trạng thiếu nhân viên lấy máu chuyên nghiệp (phlebotomist).
Trong môi trường chăm sóc sức khỏe hiện nay, hiệu quả là yếu tố quan trọng. Khi số lượng bệnh nhân tăng và nhân lực hạn chế, một giải pháp như thế này có thể tạo ra sự thay đổi lớn.
Robot lấy máu hoạt động như thế nào?
Quy trình này khá đơn giản. Bệnh nhân ngồi trên ghế cạnh thiết bị Aletta cao 1,5 mét và đặt tay lên một giá đỡ nghiêng. Sau đó, bệnh nhân nhấn nút khởi động, và một dây garo sẽ thắt chặt quanh cánh tay trên khuỷu tay để giúp quá trình lấy máu dễ dàng hơn.
Aletta sử dụng ánh sáng hồng ngoại để xác định vị trí tĩnh mạch. Tiếp theo, thiết bị phun cồn khử trùng lên cánh tay bệnh nhân, rồi một đầu dò siêu âm Doppler điều khiển bằng AI trên cánh tay robot sẽ chọn tĩnh mạch phù hợp và xác định vị trí đặt kim. Sau đó, Aletta đưa kim vào tĩnh mạch và thu thập máu vào các ống nghiệm.
Khi hoàn tất, thiết bị sẽ dán băng cá nhân lên vùng da vừa chích kim.
Khác với phương pháp lấy máu truyền thống, bệnh nhân không nhìn thấy kim tiêm cũng như các ống máu. Toàn bộ quá trình chỉ mất khoảng hai phút.
Hãy tưởng tượng bạn đi xét nghiệm máu mà không bao giờ phải chứng kiến cảnh y tá vật lộn để tìm tĩnh mạch của bạn nữa. Đối với nhiều người, đặc biệt là những ai sợ kim tiêm, điều này có thể là một sự giải tỏa lớn.
Hệ thống robot này có hiệu quả hơn không?
“Với thiết bị này, bệnh nhân không nhìn thấy kim tiêm, không cảm nhận hay trải qua quá trình thay ống nghiệm,” Bob Gerberich, Giám đốc thương mại khu vực Bắc Mỹ của Vitestro – công ty Hà Lan chế tạo thiết bị Aletta – cho biết. “Điều đó thực sự giúp ích cho những bệnh nhân dễ bị choáng hoặc sợ hãi.”
Aletta có tỷ lệ thành công 95% trong việc lấy mẫu máu đạt yêu cầu ngay từ lần thử đầu tiên. Theo công ty, máy đặc biệt hữu ích đối với những bệnh nhân có tĩnh mạch nhỏ hoặc khó tìm.
Đây là một sự cải tiến đáng kể so với tiêu chuẩn hiện tại, khi các nhân viên lấy máu có thể cần thử nhiều lần, đặc biệt với những bệnh nhân có tĩnh mạch khó xác định.
Thiết bị này đã được phê duyệt sử dụng ở châu Âu cho bệnh nhân từ 16 tuổi trở lên, và công ty dự định sẽ sớm xin cấp phép từ Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) để thương mại hóa tại Mỹ.
Tiếp theo sẽ ra sao?
Northwestern là một trong ba cơ sở y tế tại Mỹ đồng ý sử dụng thiết bị này trong thử nghiệm lâm sàng đa trung tâm, theo Gerberich. Tuy nhiên, công ty vẫn chưa công bố tên của hai hệ thống y tế còn lại và đang tìm cách mở rộng thêm một hoặc hai địa điểm nữa.
Thiết bị Aletta dự kiến sẽ được chuyển đến Northwestern vào năm tới. Mỗi hệ thống y tế sẽ nhận được một số thiết bị Aletta trong một thời gian nhất định trước khi chúng được chuyển đến các cơ sở khác trong thử nghiệm. Mục tiêu là thu thập phản hồi về hiệu suất của thiết bị trong môi trường y tế tại Mỹ, theo Toon Overbeeke, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập Vitestro.
Northwestern hy vọng thiết bị này sẽ giúp đảm bảo chất lượng mẫu máu trong khi vẫn đối phó được với tình trạng thiếu nhân viên lấy máu, theo Tiến sĩ Gregory Retzinger, Giám đốc Dịch vụ Lâm sàng Bệnh lý tại Bệnh viện Northwestern Memorial.
Mặc dù “sự can thiệp của con người có thể tạo cảm giác yên tâm cho bệnh nhân”, nhưng việc tìm đủ nhân viên lấy máu là một thách thức lớn, Retzinger nói. “Chúng tôi không có đủ nhân lực để lấy máu, vì vậy tôi đã phải tìm kiếm một giải pháp.”
Tương lai của robot lấy máu
Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, nhu cầu tuyển dụng nhân viên lấy máu dự kiến sẽ tăng 8% từ năm 2023 đến 2033 — gấp đôi so với tốc độ tăng trưởng trung bình của tất cả các ngành nghề trong cùng giai đoạn. Cục này dự báo trung bình sẽ có khoảng 19.600 vị trí tuyển dụng nhân viên lấy máu mỗi năm trong khoảng thời gian đó.
Công ty sản xuất Aletta cũng cho biết thiết bị này có tỷ lệ hemolysis gần như bằng 0 khi lấy máu. Hemolysis xảy ra khi hồng cầu bị vỡ trong hoặc sau quá trình lấy mẫu, khiến mẫu máu không thể sử dụng. Trong khi đó, với phương pháp lấy máu truyền thống, tỷ lệ hemolysis có thể lên đến 3-4% theo các nghiên cứu đã công bố.
“Bạn cần một mẫu máu tốt để có được dữ liệu chính xác phục vụ chẩn đoán cho bệnh nhân,” Retzinger nói.
Hiện chưa có mức giá chính thức cho thiết bị khi được thương mại hóa tại Mỹ. Tuy nhiên, Gerberich cho biết hệ thống y tế có thể tiết kiệm chi phí so với phương pháp lấy máu truyền thống. Công ty kỳ vọng rằng chỉ cần một nhân viên y tế được đào tạo về Aletta có thể giám sát đồng thời ba thiết bị.
Vitestro cũng tin rằng các thiết bị sẽ cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân. Chẳng hạn, những người cần xét nghiệm máu có thể đặt lịch dễ dàng hơn và giảm thời gian chờ đợi, vì các hệ thống y tế sử dụng máy có thể lấy máu nhanh hơn từ nhiều bệnh nhân hơn, theo Gerberich.
“Mục tiêu chính của thiết bị là nâng cao chất lượng mẫu máu và cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân,” Overbeeke nói.
Khi công nghệ y tế tiếp tục phát triển, các giải pháp tự động như Aletta có thể trở nên phổ biến tại các bệnh viện và phòng khám. Câu hỏi đặt ra là: Bạn tự có tin để robot lấy máu của mình không?
