Trong nỗ lực tiết kiệm 2,15 tỷ USD, CEO của gã khổng lồ dược phẩm Bayer đang gặp khó khăn tiến hành loại bỏ các quản lý cấp trung và 99% cuốn sổ tay công ty dày 1.362 trang, cho phép gần 100.000 nhân viên tự quản lý.
Bayer, công ty 160 năm tuổi của Đức nổi tiếng với việc phát minh ra aspirin, đã bị mắc kẹt trong một lối mòn: Vốn hóa thị trường của công ty này đã giảm xuống mức thấp nhất trong hai thập kỷ – được thúc đẩy bởi việc mua lại Monsanto cho đến nay vẫn thảm hại.
Giám đốc điều hành Bill Anderson của công ty tin rằng rằng việc san phẳng hệ thống phân cấp trong công ty và cắt giảm quan liêu có thể là chìa khóa để xoay chuyển tình thế.
Khi Anderson nắm quyền vào tháng 6 năm ngoái, ông được biết rằng cuốn sổ tay quy định và thủ tục của công ty còn dài hơn cả cuốn “Chiến tranh và Hòa bình”. Ông nói, đó là lý do tại sao khi nghe phản hồi từ người lao động của công ty, thường xuyên nhận những lời phàn nàn tương tự nhau.
Anderson cho biết “Về cơ bản, họ nói: ‘Càng ngày, chúng tôi không thể làm được việc gì’. “Thật quá khó để ý tưởng được chấp thuận hoặc bạn phải tham khảo ý kiến của rất nhiều người để biến bất cứ điều gì thành hiện thực.”
Anderson nói thêm: “Chúng tôi thuê những người được đào tạo, có trình độ học vấn cao và sau đó chúng tôi đặt họ vào những môi trường với những quy tắc, thủ tục và 8 tầng phân cấp”. “Vậy thì chúng tôi tự hỏi tại sao các công ty lớn lại thường ì ạch như vậy.”
Vì vậy, công ty sẽ loại bỏ cấp quản lý, hay như ông gọi, chuyển sang “quyền sở hữu chung năng động”.
Cho dù không biết liệu đây là cách nói ẩn dụ hoa mỹ về việc tinh giản nhân sự hay không, Anderson vẫn nhấn mạnh rằng cách làm việc mới này có thể mang tính cách mạng. “Chúng tôi không cần phải giỏi đến thế mới đánh bại được hệ thống hiện tại,” vị giám đốc điều hành 57 tuổi nói với tờ Wall Street Journal .
Trong những năm tới, lực lượng lao động của Bayer sẽ bao gồm “5.000 đến 6.000 nhóm tự quản” và tiếp tục tăng, làm việc cùng nhau trên các dự án mà họ lựa chọn trong 90 ngày, trước khi bắt đầu dự án tiếp theo.
Các nhân viên của bộ phận sức khỏe người tiêu dùng của Bayer đã được thử nghiệm cơ cấu mới này—họ đang được hướng dẫn cách phê duyệt các ý tưởng của nhau một cách thực tế mà không cần người quản lý nhìn thấy.
Theo WSJ, “Hãy đứng lên và chia sẻ ý tưởng”, một huấn luyện viên của công ty đã đưa ra yêu cầu cho họ trong một buổi đào tạo. “Bạn sẽ tự tổ chức.”
Việc loại bỏ cấp quản lý có đủ để sửa chữa “sai lầm” của Bayer không?
Cho dù kế hoạch của Anderson có thành công hay không, nó sẽ giúp anh có thời gian: Giá trị của công ty chỉ còn 1/4 của mức đỉnh 122 tỷ USD kể từ 9 năm trước, cổ phiếu của công ty đã giảm hơn 50% trong năm ngoái và các nhà đầu tư đang thúc giục chia tách công ty.
Khoản nợ tích lũy của công ty lên đến khoảng 34,5 tỷ euro (37,5 tỷ USD), không thấp hơn nhiều so với doanh thu 47,6 tỷ euro (51,7 tỷ USD) của công ty vào năm ngoái.
Trên hết phải đến là kể từ khi mua lại Monsanto vào năm 2018, Bayer đã đối mặt với hàng nghìn cáo buộc rằng thuốc diệt cỏ Roundup của họ gây ung thư.
Thậm chí Anderson còn so sánh tình trạng hiện tại của công ty với thời điểm anh ấy bị gãy chân khi trượt ván. Nhưng nhìn về phía trước, ông viết trên tạp chí Fortune rằng “sự cải cách triệt để của chúng ta sẽ giải phóng con người” đồng thời tiết kiệm cho công ty khoảng 2 tỷ euro (2,15 tỷ USD) chi phí tổ chức hàng năm vào năm 2026.
Việc loại bỏ quản lý cấp trung không phải là điều gì mới mẻ
Hiện chưa rõ chính xác có bao nhiêu nhà quản lý sẽ bị sa thải hoặc giáng chức. Bayer không thể xác nhận con số chính xác, nhưng một phát ngôn viên cho biết sẽ có “những thay đổi đáng kể” và những người bị ảnh hưởng sẽ lên tới hàng nghìn chứ không phải hàng trăm. Tạp chí Fortune đưa tin rằng 40% vị trí quản lý sẽ bị cắt giảm chỉ riêng trong bộ phận dược phẩm của Hoa Kỳ.
Mặc dù Anderson đang quảng bá động thái này như một cách đổi mới nhằm chuyển đổi hệ thống phân cấp công ty và mang lại cho nhân viên nhiều lựa chọn hơn, nhưng việc cắt giảm quản lý cấp trung để tiết kiệm chi phí và trở nên hiệu quả hơn không phải là điều gì mới mẻ.
Trên thực tế, các nhà quản lý cấp trung – được định nghĩa là những người không điều hành, giám sát nhân viên – chiếm gần 1/3 số vụ sa thải vào năm ngoái.
Tại Meta, nơi Mark Zuckerberg tuyên bố năm 2023 sẽ là “Năm hiệu quả” của nó, cắt giảm các nhà quản lý cấp trung là người đóng vai trò quan trọng trong nhiệm vụ đó.
Zuckerberg nói với toàn thể nhân viên trong một cuộc họp: “Tôi không nghĩ bạn muốn một cơ cấu quản lý chỉ có những người quản lý để quản lý những người quản lý, quản lý những người trực tiếp thực hiện công việc”.
Sau khi sa thải hàng nghìn lao động, doanh nhân công nghệ tỷ phú nói rằng “làm phẳng” hệ thống phân cấp nội bộ là cốt lõi của quá trình tái cơ cấu — và ông tin rằng Elon Musk là nguồn cảm hứng cho xu hướng “cắt giảm quản lý”.
Trong khi đó tại Google – nơi có hơn 30.000 nhà quản lý đang làm việc – 12.000 người bị mất việc , và tại Intel, lương của các nhà quản lý bị cắt giảm. Thậm chí ngoài ngành công nghệ, việc sa thải nhân viên tại Citi và FedEx đã tác động mạnh mẽ đến các nhà quản lý.