Metaverse được tạo ra và trở thành một hiện tượng công nghệ, nếu sự nỗ lực của các lãnh đạo công nghệ tiên phong như Mark Zuckerberg, người gần đây đã đổi tên Facebook thành Meta, được các nhà lãnh đạo doanh nghiệp và người tiêu dùng đón nhận. Zuckerberg gọi metaverse là “một tập hợp các không gian ảo nơi bạn có thể tạo và khám phá không gian với những người khác không ở cùng không gian vật lý với bạn”.
Và Mark tin rằng tiềm năng của vũ trụ ảo mới này sẽ chỉ được nhận ra khi chúng ta bắt đầu dành nhiều thời gian trong Metaverse hơn là trong thế giới thực. Nhưng viễn cảnh về một thế giới ảo nơi chúng ta dành toàn bộ thời gian có ý nghĩa như thế nào đối với danh tính của chúng ta? Dữ liệu lớn sẽ xác định lại danh tính của chúng ta như thế nào trong Metaverse?
Mặc dù phải còn nhiều năm nữa mới thấy Metaverse phát triển thành một hệ sinh thái toàn diện như sự kỳ vọng, nhưng đã có nhiều câu hỏi đặt ra về danh tính trong thời đại Web3. Các vấn đề đó bao gồm cách các cá nhân và tổ chức có thể tự đại diện trên không gian mạng, và nhận dạng kỹ thuật số thực sự có ý nghĩa gì trong tương lai. Khi chúng ta tham gia trực tuyến một cách toàn diện cho cả mục đích xã hội và kinh doanh, chúng ta sẽ tạo ra một lượng lớn dữ liệu về chính mình. Cách dữ liệu này được thu thập và sử dụng sẽ là một vấn đề quan trọng cần giải quyết trong những năm tới.
Precedence Research đã ước tính rằng quy mô thị trường của Metaverse sẽ vào khoảng 1,607 nghìn tỷ đô la vào năm 2030 và triển vọng này cho thấy các doanh nghiệp đang tìm cách sử dụng dữ liệu lớn để thúc đẩy tăng trưởng nhanh hơn nhằm tận dụng cơ hội. Với suy nghĩ này, việc xây dựng lòng tin của người dùng cũng sẽ là điều tối quan trọng đối với sự thành công của Metaverse.
Nhưng trong một thế giới ảo được xây dựng dựa trên giao tiếp và cộng tác của hình đại diện, dữ liệu chúng ta tạo ra sẽ thực sự ẩn danh đến ở mức độ nào trong môi trường Web3?
Những thách thức của việc định danh trong môi trường Metaverse
Các yếu tố như: Biết khách hàng của bạn (KYC) và bảo mật sẽ đóng vai trò trung tâm trong việc đảm bảo rằng danh tính được bảo vệ trong bối cảnh mới đầy thách thức của Metaverse. Nhiều hình đại diện và tiền tệ kỹ thuật số hoạt động trong bối cảnh không gian ảo sẽ được liên kết trở lại với các cấu hình và thuộc tính kỹ thuật số sẽ được gắn với danh tính thực của người dùng. Mặc dù hình đại diện sẽ khiến người dùng ẩn danh đối với những người dùng Metaverse khác, nhưng các cơ quan quản lý đã khám phá những thách thức có thể xoay quanh danh tính và sự ẩn danh trong không gian ảo. Mặc dù không có chính sách chung nào được thiết lập, nhưng đã có những quy tắc có thể được tiến hành để chống lại các hành vi gian lận trong Metaverse.
Khi Metaverse trưởng thành, hình đại diện sẽ đại diện cho “bản thân” trong Metaverse của chúng ta và việc mua hàng trực tiếp đến bằng hình đại diện (D2A – Direct to Avatar) sẽ tạo đem lại sự thuận hơn trong khi vẫn duy trì tính độ ẩn danh của cá nhân. Tuy nhiên, các giao dịch này sẽ được yêu cầu thông qua một ví kỹ thuật số tích hợp được tích hợp trong Metaverse — ví này có thể có các biện pháp bảo mật KYC.
Với giá trị tuyệt đối của siêu dữ liệu và nhiều thuộc tính có thể được mua và bán trong toàn cảnh, việc nhận dạng liên kết người dùng với tài sản ảo là điều cần thiết. Mặc dù tính ẩn danh có thể được duy trì trong siêu dữ liệu, nhưng có vẻ như dữ liệu từ hồ sơ của chúng tôi có thể được xác định thông qua sơ suất. Ví dụ, các cấu trúc tương tự có thể được áp dụng cho các khu vực giới hạn độ tuổi của siêu dữ liệu.
Mặc dù tính phi tập trung luôn thực sự được mong đợi trên không gian mạng, nhưng việc xác định chính xác có khả năng tạo ra một môi trường kỹ thuật số an toàn hơn cho tất cả người dùng trong siêu dữ liệu vẫn còn là câu hỏi. Tuy nhiên, với khối lượng lớn các tương tác, hành động và hành vi sẽ được thể hiện trong môi trường Metaverse thì cần thiết phải tìm hiểu sâu hơn về cách các cấu hình, thông tin đăng nhập và hình đại diện trên siêu dữ liệu sẽ được quản lý trong tương lai.
Khám phá tương lai của việc định danh
Phải thừa nhận rằng vai trò của các hình đại diện (Avatar) có vai trò rất quan trọng trong việc đưa Metaverse vào cuộc sống. Mặc dù có thể sẽ có một số lượng lớn siêu dữ liệu mà người dùng có thể truy cập được trong môi trường trực tuyến, chúng ta vẫn mong muốn có thể giữ lại hình đại diện của mình trong các hệ sinh thái ảo khác nhau.
“Người dùng muốn mang theo được nhiều thứ khác hơn là chỉ duy nhất hình ảnh đại diện của mình từ thế giới ảo này sang thế giới ảo khác. Họ cũng sẽ muốn mang theo cả danh tiếng, sự tiến bộ và thành tích của mình,” – Sebastien Borget, đồng sáng lập và COO của The Sandbox, giải thích trong một cuộc phỏng vấn với Cointelegraph.
“Người dùng sẽ có thể sử dụng tất cả dữ liệu của họ làm bằng chứng về việc họ đang hiện diện trực tuyến. Điều này sẽ góp phần xác định danh tính kỹ thuật số thực sự của một cá nhân (hoặc nhiều danh tính vì có thể có nhiều danh tính)”, Borget nói thêm.
Borget nhấn mạnh rằng lượng dữ liệu khổng lồ mà người dùng sẽ tạo ra trong Metaverse có thể giúp xây dựng danh tính trực tuyến một cách toàn diện hơn — điều này cuối cùng có thể tạo dấu chân kỹ thuật số có thể đóng vai trò là danh tính trong các lĩnh vực phức tạp hơn như tài chính phi tập trung (DeFi) .
“Ngay cả trong DeFi, một sàn giao dịch tiền điện tử có thể cho bạn vay nhiều tiền hơn để mua đất nếu bạn chứng minh rằng bạn thực sự đã dành thời gian xây dựng và hoạt động trên môi trường Metaverse. Và dĩ nhiên, bạn không muốn dữ liệu đó chỉ được lưu giữ tập trung trong một thế giới ảo. Dựa trên đặc tính của Web3, người dùng sẽ không bị giới hạn trong một nền tảng bất kỳ để xây dựng lịch sử hoạt động và danh tiếng của mình,” Borget nói.
Ý tưởng về các hoạt động hỗ trợ dữ liệu lớn như cho vay DeFi là một triển vọng ấn tượng. Đề xuất của Borget ngụ ý rằng các dấu ấn kỹ thuật số của chúng ta sẽ mạnh mẽ đến mức chúng ta có thể ngay lập tức được xem xét và chấp nhận cho vay thông qua các hợp đồng thông minh được thực hiện dựa trên hoạt động trực tuyến của chúng ta.
Tuy nhiên, việc xây dựng danh tính kỹ thuật số dựa trên dữ liệu lớn cũng có thể là một điều việc khá rủi ro. Mặc dù Meta đã cố gắng khẳng định vai trò tiên phong của mình với Metaverse, nhưng mạng xã hội hàng đầu Facebook, đã bị giám sát chặt chẽ về việc sử dụng dữ liệu người dùng.
Với suy nghĩ này, các hành động trực tuyến của chúng ta phải luôn được bảo mật khi chúng ta tiếp tục tạo ra hàng loạt dữ liệu thông qua chúng.
Tầm quan trọng của niềm tin
Xem xét bản chất nhập vai của thực tế ảo và thực tế tăng cường, Metaverse có thể trao quyền cho các công ty xem xét một cách toàn diện hơn cuộc sống của các cá nhân khách hàng. Các chỉ số sinh học như huyết áp, theo dõi mắt, nhịp thở và thậm chí các thông tin riêng tư hơn có thể được sử dụng để tạo ra và khai thác cho mục đích tiếp thị hoặc chính trị.
Bán dữ liệu cá nhân cho các nhà quảng cáo theo cách mà các công ty truyền thông xã hội làm phải được quản lý chặt chẽ hơn trong thời đại Web3. Việc không điều chỉnh phù hợp quyền truy cập vào dữ liệu lớn có thể có thể rất bất lợi cho Metaverse trước cơ hội phát triển.
Một giải pháp có thể được tìm thấy trong tự định danh (SSI – Self Sovereign Identity), việc kiểm soát thông tin xung quanh người dùng trong môi trường Metaverse sẽ là tiền đề để dữ liệu cần được lưu trữ và sử dụng một cách có đạo đức hơn.
SSI có thể giúp giải quyết các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu bằng cách loại bỏ việc lưu trữ thông tin cá nhân vào một cơ sở dữ liệu tập trung, mà nó cho phép người dùng được quyền chọn dữ liệu mà họ muốn lưu trữ và chia sẻ. Với nền tảng phi tập trung này sẽ mang lại sự tin cậy và hiệu quả, người dùng tham gia vào Metaverse có thể giữ toàn quyền kiểm soát những gì họ chia sẻ trực tuyến.
Mặc dù Metaverse vẫn còn phải mất nhiều năm nữa mới trở thành nơi để sống, làm việc và cộng tác nhưng thực sự cần thiết để các công ty đang tìm cách xây dựng môi trường ảo này phải minh bạch về cách họ sử dụng dữ liệu và truy cập thông tin định danh của người dùng. Mặc dù môi trường Metaverse được tạo bởi các hình đại diện, nhưng thông tin mà chúng tạo ra cần được lưu trữ một cách có đạo đức tuyệt đối.
(Theo Dmytro Spilka)